Beste Dediğin Nedir Ki?

Herşeyden önce; tek başına bir melodinin, ya da bir akor dizisinin veya bir gitar riff’inin beste olmadığını bilmelisiniz. Şarkının, armoni, melodi ve ritm öğelerinin tamamının bir araya gelmesiyle ortaya çıktığını kabul edin. Bunlardan bir ya da ikisinin değil tamamının bir araya gelmesi gerekiyor. Yıllardır eğitmenlik ve prodüktörlük yapıyorum, bana dinlemem için gönderilen bestelerin önemli bir kısmı bazen sadece bir melodi ya da bir akor dizisi olabiliyor.

İyi bir besteci olmak için en az bir enstruman üzerinde yetkin olmanız tavsiye edilir. Müzikal fikirlerinizi doğru bir şekilde ifade edebilmek ve bunun için bir başkasına muhtaç olmamak için bunu yapmalısınız. Müzik piyasasını parmağında oynatacak etkinliğe sahip bir diva değilseniz elinizdeki küçük kayıt cihazına melodiler mırıldayarak yaptığınız ‘bestelerin’ milyonları peşinden sürükleyeceğinizi sanmayınız. Yazdığınız melodilere uygun armonileri yazmak ve doğru ritmleri kullanarak eli yüzü düzgün bir formda eserinizi ortaya çıkarmak zorundasınız.

Form

Şarkı formları üzerinde çalışmalı, şarkıyı oluşturan bölümler hakkında bilgi sahibi olmalısınız. Ana akım popüler müzikte beste, zaman zaman ufak tefek farklılıklar gösterse de genellikle (ve sırasıyla) aşağıdaki bölümlerden oluşur.

1. Giriş (İntro)
2. Kıta (Verse)
3. Nakarat (Chorus)
4. Kıta
5. Nakarat
6. Köprü (Bridge)
7. Nakarat
8. Çıkış (Outro)

Beğendiğiniz müzik tarzlarında hit olmuş parçaları defalarca dinleyerek dikkatle analiz edin. Hangi bölümün kaç ölçü olduğunu, ne kadar sürdüğünü, armonik ve melodik yapısını ve aynı zamanda işlevinin ne olduğunu idrak etmeye çalışın. Belki başka bir yazıda trafik ve şarkı formu üzerinde daha fazla durabiliriz.

Müzikte Dinamikleri Anlamalısınız

Bildiğiniz gibi ‘dinamik’ sözlük anlamı olarak değişken demek. Şarkı süresince bölümler arasında toplam volümdeki değişkenliğe işaret edilmektedir. Gerek performans sırasında tuşenin değişkenlik göstermesiyle gerekse aranjmana eklenen ya da çıkarılan çalgıların yarattığı farklılık ile müzikte dinamikler etkin bir şekilde kullanılmaktadır. Çok az hit şarkı tam bir tuşeyle başlayıp hiçbir değişkenlik göstermeden sonuna kadar aynı dinamikte devam eder. Genellikle şarkıların kıtaları nakaratlarda daha düşük dinamiklere sahip olur. Bu sayede nakaratları patlatarak şarkıyı daha akıcı ve etkili hale getirebilirsiniz. Benzer şekilde şarkının sonuna doğru dinleyicinin ilgi ve dikkatini tekrar üzerinizde tutmak için, arka arkaya en az 2-3 defa tekrar etmiş olan nakaratın monotonluğunu kırmak ve tekrar nakaratı özletmek için kullanılan köprü ya da İngilizler’in terminolojisiyle ‘Middle 8’ melodik, armonik, ritmik ve hatta lirik açıdan (ve tabiki dinamikler açısından) ne nakarata ne de kıtaya benzemektedir. Müzikte dinamikleri iyi kullanıyor olmasalardı Led Zeppelin’in Stairway to Heaven’ı ya da Deep Purple’ın Sweet Child in Time’ı tarihe geçmezdi.

İlham Alın

Şarkılarınızda yaşadıklarınızı anlatabilirsiniz. Bunu özel ve estetik bir dil kullanarak yapmayı unutmayın. Şarkı sözleriniz içten ve samimi olursa başarılı olma şansınız daha yüksektir. Sadece kendi yaşadıklarınızı değil gözlem yaparak başkalarının yaşadıkları hakkında da yazabilirsiniz. ‘Hikaye Anlatıcısı’ (story teller) olarak nitelenen iyi şarkı yazarları vardır. Ülkemizden örnekleri Bülent Ortaçgil, Nejat Yavaşoğulları dünyadan ise Bob Dylan, Joan Baez, Simon & Garfunkel gibi besteciler sayılabilir.

Devamı yakında…

Bora USLUSOY