Bu yazıda sizlere gitar, bas, davul, vokal gibi popüler müzik türlerinde standart olarak kullanılan enstrumanları stüdyoda kaydederken ne tür mikrofonları ne şekilde kullanacağınızı anlatacağım. Burada yazacaklarım başlangıç seviyesinde temel bilgilerdir. İleride her birine daha detaylı değindiğim yazılar da yazabilirim. Buyrunuz başlayalım.
Elektrik Gitar
Günümüzün en popüler enstrümanlarından biri olan elektrik gitar kaydetmenin pek çok yolu var. Ses kartına doğrudan bağlamak yerine iyi bir ampliyi mikrofonlayarak daha iyi kayıt alınabileceğini aklınızdan çıkarmayın. Mikrofon olarak mutlaka bir dinamik, veya dinamik yanı sıra bir adet geniş diyaframlı kondenser mikrofon tercih edilir. Bu alanda endüstri standardı olmuş Shure SM57 ya da Sennheiser MD421 gibi bir dinamik mikrofonu hoparlörün 5 ila 15 cm uzağına yerleştirerek oldukça başarılı kayıtlar alabilirsiniz. Hoparlöre göre mikrofon konumunun kritik olduğunu bazen ufak yer değişimlerinin büyük ton farklılıklarına sebep olabileceğini fark edeceksiniz.
Bas Gitar
Her ne kadar mikrofon kullanmadan direkt bir miksere, DI box‘a ya da ses kartının enstruman girişine bağlayarak alacağınız kayıtlar temiz ve parlak olsa da mikrofonla kaydedilen elektrik basın yeri bir başkadır. Elektrik bas mikrofonlamada neredeyse her zaman, yüksek ses basıncına dayanabilme özelliklerinden dolayı dinamik mikrofon kullanılır. Bu amaçla standart olmuş AKG D112, Shure Beta 52A ve son yıllarda beğeni toplayan Audix D6 ilk aklıma gelenler. Mikrofon yerleşimiyle ilgili olarak gitar için yazdıklarım bas için de aynen geçerlidir.
Akustik Davul
Kanal sayısının sınırlı olduğu zamanlardan bir kaç mikrofonla kaydedilen davul seti günümüzde en az 8 mikrofonla kaydediliyor. Kick, trampet, tom 1, tom 2, varsa 3. ve 4. tomlar için en az birer adet dinamik mikrofon kullanılıyor. En az bir diyorum çünkü çoğunlukla biri alt bir de üst olmak üzere trampette iki mikrofon kullanımı yaygın. Trampette ve tomlarda mikrofonu deriye 2,5-7 cm arası bir mesafeye yerleştirmek iyi sonuç verecektir. Mikrofonların kasnağa ya da derinin tam ortasına bakıyor olması tonu dramatik bir şekilde değiştirecektir. Trampet için dinamik demiş olmama rağmen kondenser kullananlar da yok değil. Hi-hat ise bir adet küçük diyaframlı kondenser ve overhead (tepe) mikrofonları bir çift yine küçük diyaframlı kondenser ile kaydediliyor. Tepe mikrofonları yerden yaklaşık 2 metre yukarıya X-Y ya da aralıklı çift şeklinde yerleştiriliyor. Bu kuralların dışına çıkarsanız hapse girmezsiniz. Tepe mikrofonu olarak geniş diyaframlı kondenser, kick’in dışına ikinci bir mikrofon ya da oda ambiyansını kaydetmek için bir kondenser çifti kullanmakta özgürsünüz.
Vokal
Hassas olmaları ve detaylı kayıt alma kabiliyetleri dolayısıyla şan kayıdında neredeyse her zaman geniş diyaframlı kondenser kullanılır. Geniş diyaframlı kondenserlar geniş bir frekans aralığında kayıt alabilirler ve insan sesini gerçeğe en yakın şekilde aktarırlar. Kardiyoid patternli bir geniş diyaframlı kondenserın diyaframı, yükseklik olarak solistin dudağının hizasında ve 5-15 cm mesafeye yerleştirin. Bol miktarda nefes çıkışına sebep olan ünsüz harflerden kaynaklanan patlamaları engellemek için mutlaka pop filtresi ile her türlü sarsıntı veya titreşimi engellemek için şok koruyucu (shock mount) kullanın.
Bir sonraki yazıda tekrar görüşmek üzere, iyi kayıtlar…
Bora USLUSOY