Uygun fiyatı ve fiyatına göre kalitesiyle müzisyen dostu M-Audio markasının yenilenmiş  BX5 D2 referans monitörlerini sizler için inceledim. Gözlemlediğim kadarıyla pek çok kişinin bu alanda yatırım yaparken tarafsız ve güvenilir tavsiyelere ihtiyacı var.

Niçin Lazım?
İnceleme yazıma başlamadan önce referans monitörlerinin gerekliliğiyle ilgili sadece bir kaç cümle yazmakla yetineceğim. Zira bu konuyu bir kaç hafta içerisinde yayınlamayı planladığım Ev Stüdyosu Bileşenleri yazı dizimin Referans Monitörleri başlıklı bölümünde detaylı olarak irdeleyeceğim. Çoklu ortam oynatıcıları için tasarlanmış bilgisayar hoparlörleri ya da ev sinema sistemleri ile müzik yapmaya kalkışmayın. Tüketici elektroniği kategorisindeki bu ürünler oyun, sinema ya da müzik dinleme keyfinizi maksimize etmek için sesleri ‘flat’ bir şekilde yansıtmayacak, renklendirerek, kendince tonlayacaktır.  Bas, mid veya tiz frekansların seviyelerini kendince değiştirerek size ulaştıracaktır. Bu sebeple müzik yapımı için sesleri mümkün olduğunca flat verebilen referans hoparlörlerini kullanıyoruz.

Cihazın Fiziksel Özellikleri ve Yapısı
M-Audio BX5A Deluxe’ün güncellenmiş versiyonu olan D2 muadilleri gibi powered bir monitör. Yani, ayrıca bir güç ünitesine ihtiyaç duymadan ses kartınızın çıkışlarını doğrudan bu hoparlörlere bağlayabiliyorsunuz.  Günümüzde güç ünitesi kendinden olan (powered) monitörlerin pek çoğu gibi BX5 D2 de bi-amped bir cihaz. Yani tiz ve bas frekanslar için ayrı birer dahili güç ünitesine sahip. Tüm frekansları aynı güç ünitesinden beslemek yerine bu şekilde ayırmanın daha iyi bir frekans cevabı sağladığı biliniyor. Toplam 70 Watt’lık ve iki yollu olan hoparlörümüzün crossover frekansı 3 kHz. Yani 3 kHz’in üstünde kalan sinyalleri tweeter (üst taraftaki küçük hoparlör), altındakileri ise woofer (alt taraftaki geniş göbek) üretiyor.  Üzerinde yazdığına göre hoparlörlerimiz 56 Hz-22 kHz aralığında sinyal üretebiliyor. Bakalım göreceğiz…

BX5 D2’deki tweeterin çapı 1 inç ve haznesi ipekten imal edilmiş. (Evet tweeter küçük çocukların ya da hiçbir zaman büyümemiş büyüklerin parmaklayarak içine çökertmekten kendilerini alamadıkları, üst taraftaki minik hoparlör oluyor 🙂 Orta ve alt frekansları üreten woofer’ın çapı ise 5 inç. Çelik yelek yapımında da kullanılan, çok hafif ama aynı zamanda çok sağlam olan Kevlar adlı malzemeden imal edilmiş.  Hoparlör kasasında ise akustik etkinliği yüksek olan özel bir MDF kullanılmış.  Hoparlörlerin kasalarında kullanılan malzeme kasaların titreşimleri emebilmeleri ve sarsıntıları engeleyebilmeleri açısından önemli. Tüm bunlara rağmen her bir hoparlörün ağırlığı sadece 5 kg, yani oldukça hafif.  Aslında rezonansa karşı koyabilmesi açısından referans monitörünün ağır olanı makbuldür, aklınızda olsun.

M-Audio BX5 D2’de hem tweeter hem de woofer ‘magnetically shielded’ yani yakınlardaki diğer mekanik ve elektronik cihazları etkilememesi için manyetik olarak izole edilmiş.  Manyetik izolasyonu yapılmamış hoparlörleri bilgisayar ekranlarına bitişik olarak kullanarak, pixelleri bozan ve renklerini solduran arkadaşlar ne demek istediğimi anlamışlardır!

Bir de arka panele göz atalım. XLR ve TRS girişleri, volume potansı, 115V-230V voltaj seçicinin yanı sıra bir de 60 Hz’in altındaki frekansların üretilmesini sağlayan Sub-Frequency Vent Port (alt frekans çıkış deliği) mevcut.  Fiziksel özellikler açısından dikkatimizi celbeden son dokunuş ise ön paneldeki mor renkli açma/kapama lambası. Mor, üreticimiz Avid logosunun rengidir.

Oldukça sağlam olan kutudan güç kablolarının yanı sıra cihaza ait kullanma klavuzu ile M-Audio’nun ücretsiz yayını olan Overdub dergisinin Studio Monitor temalı sayısı geliyor.  Oldukça kısa olan kullanma kılavuzunda sadece bazı temel bilgilere ve teknik verilere yer verilirken, dergide referans monitörü seçimi, yerleşimi ve kullanımı ile ilgili çok yararlı bilgiler, görsel şekiller yardımıyla veriliyor. Mutlaka inceleyin.

Sesi
En önemli kısıma geldik. Bakalım ihtiyaçlarımıza cevap veriyor mu? İlk paragrafta yaptığımız tanıma uyuyor mu? Sesleri flat olarak, yani renklendirmeden verebiliyor mu?

İyi tanıdığım bir kaç şarkı ile dinleme testlerine başladım. İlk izlenimim hi-mid ve tiz frekansları biraz yüksek verdiği yönünde oldu. Nitekim yapmış olduğum bazı objektif testler de bu yargımı doğruladı. Genel olarak low-mid frekanslarını biraz zayıf buldum. 100 Hz-1 kHz aralığındaki frekansları üretmekte bir miktar zorlanan M-Audio BX5 D2’nin bas ve sub-bas bölgesindeki mevcudiyeti 5 inçlik bir hoparlöre göre şaşırtıcı düzeyde idi. Teknik bilgilerde hoparlörün üretebileceği en düşük frekans olarak 56 Hz verilmiş olmasına rağmen bu ufaklığın 40 Hz’e kadar inebildiğini gördüm ve etkilendim.  Yanlış yönlendirmiş olmayayım, rap/hip-hop gibi alt frekansların çok önemli olduğu bir tarz ile uğraşıyorsanız BX5 D2’lerdeki pek de yeterli olmaz, 31 Hz – 125 Hz aralığında sağlıklı kararlar verebilmek için bir sub-woofer’a ihtiyaç duyarsınız, benden söylemesi.

M-Audio BX5 D2 biraz scooped bir sound veriyor, yani mid’leri biraz kırpılmış, tizleri ve basları hafif vitamin almış gibi. Low midler, yabancıların tabiriyle punchiness ve warmth bölgesi biraz zayıf.  Ayrıca üst yani tiz frekansları biraz ‘harsh‘ -sert buldum. Ancak bir önceki paragrafta da belirttiğim gibi alt frekans cevabı hoparlör boyutuna göre iyi.

Şimdi de, yapmış olduğum testlerle ilgili biraz detay vermek istiyorum. Testleri akustik düzenlemesi iyi düzeyde olan kendi stüdyomda gerçekleştirdim. Hoparlör yerleşimine ve diğer detaylara özen gösterdim ve ölçümlerimde oldukça titiz davrandım. Pro Tools’taki Signal Generator plug-in’i ile sırasıyla 31 Hz, 60 Hz, 125 Hz, 250 Hz, 500 Hz, 1 kHz, 2 kHz, 4 kHz, 8 kHz, 16 kHz sinüs dalgaları üretip BX5 D2’ye gönderdim ve SPL Meter cihazıyla ölçümler yaptım.  Orta nokta olarak kabul ettiğim 1 kHz’te sinyal seviyesini 80 dB’ye kadar çıkartıp sabitledim ki bu, insan duyumunun frekans cevabı açısından ideale yakın bir seviyedir.  Ardından sırasıyla yukarıda saydığım tüm tüm frekanslarda ölçümler yaptım. Buna göre, bu arkadaşın yukarıda da belittiğim üzere 31 Hz’e kadar inemese de 40 Hz’ten itibaren alt frekanları üretmeye başladığını 60 Hz – 100 Hz arasındaki performansının 5 inçlik bir hoparlöre göre iyi sayılabileceğini ancak 125 Hz, 250 Hz ve 500 Hz’de sinyal seviyesinin beklenenin altında kaldığını gözlemledim. 1 kHz-12 kHz aralığındaki performansını nispeten iyi buldum ancak kullanma kılavuzuna göre 22 kHz’e kadar çıkma iddiasında olan monitörlerimizin 16 kHz’ten itibaren bir etkinlik gösteremediğini ölçtüm.

Sonuç
Yukarıdaki nesnel ve öznel testlerimin sonuçları sizi hayal kırıklığına uğratmasın. Yeni başlayanlar ve ilk monitörlerini alacaklar için M-Audio BX5 D2 379$’lık fiyatıyla piyasadaki en iyi alternatiflerden biri. Nitekim M-Audio firması fiyat/kalite oranı açısından çoğu zaman bir numara ürünler üretmiştir. Dijital olarak müzik yapımına (analog bantlarla çalıştığım birazcık öncesi de var) ilk başladığım 90’lı yılların ikinci yarısında ülkemizde bir referans monitörü satın alabilmek bizim gibi orta sınıf insanların başarabileceği bir şey değildi! Referans monitörleri uzun yıllar ülkemizde çok pahalıydı, markalar çok sınırlıydı, yılda sadece bir kez ithalat yapılırdı ve stoklar her zaman çok zayıf  olurdu. Tüm dünyayla birlikte ülkemizde de müzik yapım cihazlarının ucuzlaması ve makul fiyat politikaları uygulayan ithalatçı firmaların faaliyete geçmesi sayesinde bugünlere kadar geldik. Bana göre, sadece gitar kaydediyor bile olsanız neredeyse bir bilgisayar hoparlörü kadar ucuz olan BX5 gibi bir çift referans monitörüne sahip olabilirsiniz. Fiyatına göre iyi bir referans monitörü olan M-Audio BX5 D2 ile ev veya proje stüdyonuzda özellikle hoparlörünüzü iyi tanıdıktan sonra, oldukça iyi işler yapabilirsiniz ancak Grammy’lik bir performans da beklemeyin.

Sevdiklerim

• Fiyatı
• 40 Hz’ye kadar inebilmesi

Sevmediklerim

• Biraz zayıf olan low mid frekans cevabı
• 16 kHz’den üstünü üretemiyor
• Mikste hassas EQ hareketlerine tepki vermiyor

Puanlama

Ses Kalitesi: 2,5
Malzeme ve İşçilik: 3
Fiyat: 5
(en yüksek puan 5′tir)

 Bora USLUSOY